تعایف متعدد برای فناوری اطلاعات ( IT )
فناوری اطلاعات یعنی فناوری
هایی که فرد را در ضبط ، ذخیره سازی ، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می
دهند. این اصطلاح شامل فناوری های نوین مانند رایانه ، انتقال از طریق دور نگار و
دیگر وسائل ارتباطی می شود.
فناوری اطلاعات ماشین کار است و ارتباطات محصول آن است فناوری
اطلاعات و ارتباطات به یکدیگر وابسته اند. بدون فناوری اطلاعات و ارتباطات ارتباط
در سطح بین المللی و بین افراد غیر ممکن خواهد.
فناوری آزلاعات ارائه اطلاعات بسیار زیاد در
حجم کم و زبان ساده است
فناوری اطلاعات بیشتر یک اســـتراتژی ، اندیشه ، فکـر و ابزار در
حوزه انسانها ، همراه با سرعت ، انعطاف پذیری و نوآوری است.
فناوری اطلاعات (IT) را می
توان به عنوان فناوریهای محاسباتی و ارتباطات راه دور که امکانات خودکار استفاده
از اطلاعات را فراهم می کنند، تعریف کرد. با این تعریف IT بیانگر
تجهیزات به معنای سخت افزار و نرم افزار قابل لمس می باشد. یک رایانه که با
استفاده از یک شبکه محلی به دیگر رایانه ها متصل شده باشد، مثالی از IT را بیان می کند.
عناصر اصلی فناوری اطلاعات:
- انسان:
منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری
- سازو
کار: قوانین، مقررات و روشها، سازو کارهای بهبود و رشد، سازو کارهای ارزش گذاری و
مالی
- ابزار:
نرم افزار، سخت افزار، شبکه و ارتباطات
- ساختار:
سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی
فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اصلی
اساس ( انسان، ساز و کار، ابزار، ساختار) است به طوری که در این فناوری، اطلاعات
از طریق زنجیره ارزشی که از بهم پیوستن این عناصر ایجاد میشود جریان یافته و
پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فرا راه خود قرار میدهد.
فناوری اطلاعات عبارتست از کاربرد رایانهها
و دیگر فناوریها برای کار با اطلاعات. در اینجا هر گونه فناوری اعم از هر گونه
وسیله یا تکنیک مد نظر است. عموماً در فناوری اطلاعات به اشتباه، کار با اطلاعات
تنها از طریق فناوریهای رایانه و ارتباطات و محصولات مرتبط مد نظر قرار گرفته
است. باید توجه داشت که واژه فناوری عبارتست از مطالعه چگونگی استفاده از ساختههای
بشری در دستیابی به اهداف و مقاصدی مانند ارائه محصولات و خدمات؛ این واژه تنها به
خود مصنوعات بشری اشاره نمیکند. فناوری اطلاعات بیشتر یک استراتژی ، اندیشه ، فکر و ابزار در حوزه
انسانها همراه با نوآوری است .
ITیک سری مفاهیم و فکر است
صرف نظر از بعد استراتژیک در IT ، و ابزار و اسباب کار از سوی دیگر ، IT شبیه
یک فکر و اندیشه برای انجام بهینه و موثرتر کارهاست . از آنجا که IT تنها در قالب بسته نرم افزاری یا سخت افزاری
و یا ترکیب آنها قابل تعریف و کاربری نیست ، لزوم ایجاد فکر و اندیشه قوی و جامع
برای ترکیب ابزارها برای اجرای اهداف و عملیات و ارتباطات نیز یکی دیگر از ابعاد
گسترده و شگفت انگیز IT است .
با این تعبیر ، ابزار و اسباب نرم افزاری و سخت افزاری در IT بیشتر
شبیه مواد خامی می مانند که مطابق نیاز ، با هم ترکیب شده و کار خاصی را انجام می
دهند .
در سازمانها ، بایستی یک استراتژی برای استفاده از IT وجود داشته باشد و پس ار آن ، فکر و اندیشه
جهت ترکیب و بکارگیری ابزار IT بکارگرفته
شود ، و در انتها به مرحله اجرایی و استفاده از IT رسید
. با این توضیحات ، ابزار مشابه در سازمانهای حتی مشابه می تواند کاربرد متفاوتی
داشته باشد.
IT یک استراتژی است
با شناخت فرصتها و امکاناتی که از IT ایجاد
شده ، آن را به یک استراتژی شبیه کرده است تا یک فرمول و نسخه عملی . استراتژی
جدید برای دسترسی متفاوت به آنچه آرمان یک سازمان تعریف می کند . IT یک شناخت وسیع از محیط اطراف را در ذهن ها
ایجاد نموده و هرکس را ، در هر سطح و ایده بسوی خود جلب می کند .
سازمانها به این پدیده برای دسترسی به بازار بزرگتر ، ارائه خدمات
بیشتر و بهتر ، جمع آوری و نگاه دقیق تر و زنده به نظریه ها و سلیقه ها ، انجام
راحت تر و سریعتر کارها ، ارزانتر کردن هزینه خدمات و عملیات ، کنترل دقیقتر و
دسترسی سریعتر به منابع داخل و بیرون سازمان و ارتباطات سریعتر و ارزانتر نگاه می
کنند . حال ، آنچه در تعریف IT بچشم می
خورد ? که در سایر فن آوری ها تا این حد مدنظر نبوده ? مفید بودن این کاربردها از
طریق تعریف و ترسیم یک استراتژی درازمدت و منطقی در اداره امور سازمان و خدمات و
ارتباطات است . شناخت هرچه دقیق تر و کاملتر از IT برای
مدیران و کارشناسان سازمان ها ، آنان را در تنظیم و طراحی یک استراتژی علمی تر با
نگرش IT کمک
شایانی می کند
IT یک سری ابزار است
به هر آنچه موجب جمع آوری ، گردش ، پردازش و انتقال اطلاعات و
پیامها بدون محدودیتهای مکانی و زمانی باشد IT گفته
می شود . رایانها ، شبکه های رایانه ای ، انواع نرم افزارها و .... همه در حوزه IT جای می گیرند . سازمانها نیز استفاده از IT را سالها تجربه کرده اند ، اما آنچه تا کنون
در سازمانها مطرح بوده ، طبق تعاریف جدید از IT ، نمی توانست کاربرد موثر و شایسته این پدیده عظیم را پاسخگو باشد
. شاید موفق ترین سازمانها در استفاده از سخت افزار و نرم افزارهای رایانه ای و
ارتباطات ، بدون استراتژی و اندیشه استفاده از IT ، کمترین بهره را از آن برده اند .
طبیعی است که ترکیب استراتژی ، فکر و اندیشه ، تجهیزات و ابزار ،
همگی می توانند براساس یک طرح اجرایی کامل و گویا ، مزایا و فرصتهای جدید و قابل
توجهی را برای سازمانها ایجاد کنند
IT نوآوری
است
چنانچه سازمانها حلقه های مفاهیم و گامهای فن آوری اطلاعات را
منهای نوآوری بکار گیرند ، به طور یقین پس از مدتی کوتاه با شکست روبرو شده و از
صحنه مقایسه یا رقابت خارج می شوند . برای زنده و پویا نگه داشتن کاربرد IT ، نوآوری ، شاه کلید توسعه و تحول آن محسوب
می شود و در نتیجه ، موجب رشد سازمانها و بشر می گردد .
IT همراه با
انسان است
انسانها دارای دو نقش طراحی و اجرای پروژه های فن آوری اطلاعات (
کارگزار ) و جذب وبکارگیری روشها و ابزار جدید برای انجام کارها ( کاربر ) دارند .
مهارت ، دانش ، و تجربه هر کدام در جای خود تاثیر تعیین کننده در موفقیت استفاده
از فن آوری اطلاعات دارد .
نقش کاربران بیش از کارگزارن است و تاثیر بیشتری در موفقیت یا عدم
موفقیت دارند . این حوزه تحت عنوان مدیریت منابع انسانی و تغییر ، یا آموزش و
تغییر ، یا مدیریت تغییر و امثال اینها در موفقیت کاربردهای فن آوری اطلاعات مورد
نظر صاحبان فن نقش داشته و به عنوان یکی از مهمترین جنبه ها در پیاده سازی IT مطرح و راه حلهایی برای آن پیشنهاد می شود
در تعاریف متعددی که برای فناوری اطلاعات ارائه شده است، یک نکته
مشترک وجود دارد:
سیستمهای سختافزار و نرمافزار ( و هر آنچه که شامل شبکه و
مخابرات که غالبا در ارتباط با تجارت و فعالیتهای اقتصادی باشد و از روش
الکترونیکی انجام شود شامل این حوزه هستند).
فناوری اطلاعات تقریبا تمام مفاهیم زیر را در برمیگیرد :
مدیریت شبکهای از کامپیوترها
تولید و ایجاد صفحات وب
تولید فایلهای ویدئویی دیجیتال
طراحی سیستمهای کامپیوتری خاص
فروش محصولات بر روی اینترنت
طراحی سه بعدی تصاویر
راهبری بانکهای اطلاعاتی شرکتها
کدنویسی نرمافزارها
پشتیانی فنی
مدیریت پروژه و بودجه
تولید مطالب فنی
ابزاری که این فناوری به کار میگیرد عبارتند از برنامههای
کامپیوتر، بانکهای اطلاعاتی، برنامههای کاربردی، شبکههای ارتباطی، تحلیل وطراحی
روشها، برنامهنویسی زبانها و پایگاههای دانش. فناوری اطلاعات با طراحی و
استفاده از کامپیوترها و ارتباطات برای حل یک گستره متنوع از مسائل به کار میآید.
این نشان میدهد که کامپیوترها که بیشتر از50 سال از عمر مفیدشان نمیگذرد،
امروزه توانستهاند بخش عظیمی از سازماندهی را در تشکیلات متعدد از آن خود کنند.
تقریبا تمام صورتحسابها و پرداختها و معاملات و رد و بدل مسائل مالی دولتها و
سازمانهای بزرگ، بسیاری از خدمات اجتماعی مانند خدمات درمانی توسط کامپیوتر صورت
پذیرد و این مسأله تنها به علت استفاده از کامپیوتر و فناوری مربوط به آن است که
امکانپذیر است.
امروز ، تعریف فناوری اطلاعات خیلی گستردهتر و شامل تقریبا هر نوع
کار است. تولیدکنندهها ، خردهفروشها ، بانکها ، ناشرین ، محققین تاسیسات پزشکی ،
نمایندگان و وکلا حتی کارخانجات به فناوری اطلاعات اعتماد میکنند تا کارهای
روزمرهشان را به واسطه این فناوری انجام دهند.
مطابق منشوری که هشت کشور صنعتی جهان در اوکیناوا به امضا رساندند،
فناوری اطلاعات به عنوان محور حیاتی توسعه و رشد در جوامع بشری قرار گرفته و مطابق
گزارش صندوق توسعه سازمان ملل متحد تنها راه کاهش فقر در جهان است.